Wikipedia in Maastricht: onderwijs met historische bronnen

Door drs. Odin L.M.J. Essers, conservator Bijzondere Collecties Universiteit Maastricht

Als Universiteit Maastricht stimuleren we de integratie van onderzoek en onderwijs door studenten te laten deelnemen aan research based learning programma’s. Het doel hiervan is ze de unieke kans te bieden om in de Bachelor opleiding al ervaring op te doen met het opzetten en uitvoeren van empirisch onderzoek. We dragen momenteel bij aan verschillende facultaire cursussen met onze bijzondere collecties reisboeken, literatuur, psychologie, rechtspraak en geneeskunde. Voorbeelden zijn cursussen binnen het Wikipedia-onderwijsprogramma, zoals On Expedition, Historical Book Review en Opening up old books: investigating the botanical archives of Maastricht. Door een Wikipedia-artikel te schrijven, oefenen studenten schrijven vanuit een neutraal standpunt, refereren en citeren van (primaire) bronnen.

On Expedition

Sinds 2014 gaan studenten van de Faculty of Arts and Social Sciences (FASoS) ‘Op Expeditie’. Zij verdiepen zich in historische reisboeken uit de Jezuïetencollectie en schrijven aan de hand daarvan hun Bachelor scriptie. Ze komen in contact met primaire bronnen die verhalen over handelsmissies en wetenschappelijke expedities en ze denken na over identiteit en begrippen als ‘othering’. Om de onderzoeksresultaten onder een breder publiek te verspreiden, schrijven zij een lemma voor Wikipedia, waardoor zij leren schrijven vanuit een neutraal perspectief, refereren en bronnen citeren.

Historical Book review

In het blok Historical Book Review van de Faculty of Psychology and Neuroscience schrijven studenten op Wikipedia over aparte, vreemde of enigszins afwijkende psychologieboeken uit onze collecties. Met de primaire bronnen in de hand werken studenten aan hun artikelen. Motivatie putten ze vooral ook uit het feit dat de door hen geschreven teksten niet in een la belanden, maar door iedereen te lezen zijn. Ze voelen zich vaak verantwoordelijk voor ‘hun’ artikel. Voor ons als Universiteitsbibliotheek is het fantastisch dat de boeken op deze manier worden beschreven en dat door ons gescande afbeeldingen via Wikimedia Commons wereldwijd toegankelijk en te gebruiken zijn.

Opening up old books

Onderzoeksproject binnen het Maastricht Science Programme (MSP) van de Faculty of Science and Engineering waarin studenten historische plantenboeken bestuderen uit onze Bijzondere Collecties. Tijdens deze vierweekse samenwerking tussen evolutiebioloog Roy Erkens, de Universiteitsbibliotheek en Wikimedia Nederland vragen we studenten om botanisch-historische boeken te analyseren in de context van de hedendaagse wetenschap.

Het doel van dit project is om een ​​vergelijkende analyse uit te voeren tussen de inhoud van een interessant, belangrijk en/ of eigenaardig boek uit de plantenbiologie en de huidige kennis over dat onderwerp. Studenten schrijven ook een recensie over het boek en publiceren het op Wikipedia. Onderdeel van het project is het leren schrijven van een boekrecensie en het schrijven voor Wikipedia, ondersteund door vrijwilligers van Wikimedia.nl. Verder zien studenten voorbeelden van botanische ‘klassiekers’ uit de Bijzondere Collecties en andere highlights. Het project bestaat voor een groot deel uit zelfstudie met als resultaten een verslag, eindpresentatie en praktisch werk (waaronder het schrijven van een Wiki-entry). Voor de studenten is dit een fulltime programma met rondleiding, workshops (Wikipedia, academische vaardigheden (zoals zoeken in databases) en onderzoek met historische bronnen.

“Meestal schrijf je als student een stuk, de docent kijkt ernaar en dat was het. Eigenlijk is dat jammer. Met Wikipedia kun je informatie breder delen met een mondiaal publiek.” Roy Erkens

De Bijzondere Collecties

De Universiteitsbibliotheek Maastricht bezit een aantal bijzondere collecties die van grote waarde zijn voor de maatschappij, het onderwijs en het onderzoek. De Jezuïetencollectie is de belangrijkste bijzondere collectie van de Universiteit Maastricht en omvat circa 250.000 banden, voornamelijk op het gebied van filosofie, geschiedenis, anatomie, letterkunde, theologie, rechtspraak en diverse sociale wetenschappen (sociologie, psychologie, antropologie, economie). Het is in die zin een brede humanioracollectie, die velerlei aanknopingspunten biedt voor de onderzoeks- en onderwijsactiviteiten van een groot aantal faculteiten van de universiteit.

Meer informatie over het Wikipedia Education program

https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Benelux_Education_Program/Maastricht_University

Links naar testimonial video’s

https://library.maastrichtuniversity.nl/advance-your-education-and-research-using-ums-old-classics/
https://library.maastrichtuniversity.nl/library-flashback-2017/ (04:04)