Wiki goes Caribbean: Bonaire

Door Michelle van Lanschot

Het laatste gedeelte van de Wiki goes Caribbean reis brengt ons naar Bonaire, het kleinste eiland van de drie. Met klein refereren we vooral aan het aantal inwoners. Hoewel het eilandanderhalf keer zo groot is als Texel, wonen er slechts 19.000 mensen. Ter vergelijking: Aruba is even groot als Texel en heeft meer dan 100.000 inwoners. Bonaire ontvangt jaarlijks ongeveer 160.000 toeristen, waarvan ongeveer de helft komt om te duiken.

Onze contactpersoon op Bonaire, Liliane de Geus, is lid van de werkgroep Travelling Caribbean Heritage van UNESCO en heeft in die hoedanigheid samen met collega's van andere instellingen meegedaan aan de online Wikimedia-trainingen die in het kader van het Wikipedian-in-Residence-project voor UNESCO hebben plaatsgevonden. Uit die trainingen kwam naar voren dat Wikipedia een waardevol middel is om informatie te presenteren aan een wereldwijd publiek. Tijdens het bezoek wilde ze dan ook graag een begin maken met het leggen van een vaste basis hiervoor. Om een grotere groep Bonairianen kennis te laten maken met Wikimedia organiseerden we een lezing en een werksessie gericht op Wikimedia Commons, Wikipedia en Wikidata.

Archivo Bonairu bewaart de geschiedenis van Bonaire

Een van de initiatieven waarmee we kennis maakten is het Archivo Bonairu. Dit archief bestaat uit een collectie van boeken en audiovisueel materiaal over de geschiedenis en het cultureel erfgoed van Bonaire. Een bijzondere collectie, verzameld door auteur en journalist Boi Antoin. Bonaire heeft als eiland zelf geen instelling die dit soort archieven beheert, en het Archivo Bonairu heeft zich daarom tot doel gesteld de geschiedenis en cultuur van het eiland te ontsluiten. De collectie bevat bijzonder materiaal, waarvan de context door Boi Antoin uitgebreid en gepassioneerd wordt toegelicht. Zo zijn er geluidsopnamen van de eerste uitvoeringen van de zogenaamde Misa Alegre. Een kerkdienst met gitaarspel en gezang, die in 1967 voor het eerst de meer zwaarmoedige Gregoriaanse diensten in de katholieke kerk van Rincón verving. Ook bevat het archief een uitvoering van kerstliederen zoals ‘Stille Nacht’ die vertaald zijn naar het Papiamentú. Er zijn interviews met ouderen die de geschiedenis van het eiland vertellen, een uitzending van de wereldomroep over de ABC-eilanden in de WOII en fotocollecties van op het eiland beroemde fotografen. In totaal beslaat de collectie nu ongeveer 75 TB gedigitaliseerd materiaal, opgeslagen in een daarvoor bestemde ruimte in het Fuhukubo. Een gedeelte van het archief is nog niet gedigitaliseerd. Gevraagd naar de belangrijkste aandachtspunten om het archief voor de toekomst te behouden, noemde Boi Antoin onder andere het opzetten van een goede infrastructuur, het verbeteren van de IT-infrastructuur en het verzekeren van voldoende opslagruimte voor al het materiaal. Hiervoor is het archief volledig afhankelijk van giften en projectsubsidies aangezien structurele financiering ontbreekt.

Uit de gesprekken met de deelnemers blijkt dat het enthousiasme voor Wikimedia en de mogelijkheden die het biedt om de lokale kennis en cultuur vast te leggen zeer groot is. Aandachtspunt is het ontbreken van een goede basis om op verder te kunnen bouwen. In nader overleg tussen Wikimedia Nederland en de Fundashon Históriko Kultural Boneriano en het Archivo Bonairo wordt onderzocht of verdere samenwerking mogelijk is en welke vorm deze gaat aannemen.

Wiki goes Caribbean is een samenwerkingsproject van Wikimedianen, Wikimedia Nederland en een aantal samenwerkingspartners waaronder UNESCO Nederland, het Nationaal Archief, de Nationale Bibliotheek Aruba, de Universiteit van Aruba, de Federatie van Musea en Natuur, het Bureau Monumentenzorg, de Universiteit van Curaçao, de Fundashon Históriko Kultural Boneriano, het Archivo Bonairo en het interuniversitair onderzoeksproject Travelling Caribbean Heritage.